سپهر ستاری: کاروان ورزش ایران المپیک ۲۰۲۴ پاریس را با ۱۲ مدال رنگارنگ به پایان رساند که از نظر آماری عملکرد بسیار خوبی محسوب می‌شود ولی ناکامی اغلب رشته‌ها و کسب مدال تنها در کشتی و تکواندو باعث انتقادات زیادی شده است. پایان المپیک پاریس با پایان دوران کوتاه کیومرث هاشمی در وزارت ورزش‌وجوانان همراه شد و که چندی پیش به جای حمید سجادی به وزارت ورزش رفته بود، حالا باید جای خود را به فرد جدیدی بدهد. چند روز قبل بود که نام احمد دنیامالی به عنوان گزینه وزارت ورزش‌وجوانان اعلام شد و رئیس اسبق فدراسیون قایقرانی باید در انتظار رای اعتماد مجلس باشد.
به بهانه پایان المپیک و معرفی احمد دنیامالی به مجلس، به سراغ امیررضا واعظ آشتیانی رفتیم و در خصوص اتفاقات مختلف ورزش کشور با او گفتگو کردیم. صحبت‌های واعظ آشتیانی در گفتگو با مناطق‌آزاد در ادامه آمده است:
چند روز قبل احمد دنیامالی به عنوان گزینه وزارت ورزش و جوانان به مجلس معرفی شد. نظر شما در خصوص انتخاب ایشان چیشت؟
هر کسی که وزیر ورزش شود، مهم این است که می‌خواهد همین راه تکراری را ادامه دهد یا به دنبال تحول است. برای ایجاد تحول در ورزش اول از همه نیاز به شجاعت است و بعد هم دوراندیشی و مدیریت کارآمد که با استفاده از نیروهای قابل کار کند. کسی که می‌آید باید منابع و امکانات را خوب بشناسد و بسنجد و هدف داشته باشد و براساس آنچه در چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور است، برنامه‌ریزی کند و مهم‌تر از همه ابزارهای اجرایی است. اگر بنا باشد وزیر جدید بعد مدتی هضم سیستم موجود شود، هیچ کاری نمی‌تواند انجام بدهد. در گذشته شاهد بودیم بعضی‌ها با شعار تحول آمدند و هضم کسانی شدند که ناکارآمد بودند و با تحول بیگانه بودند. وزیر آینده باید مدبر و قاطع باشد و بتواند با چالش‌ها دست‌وپنجه نرم کند و افرادی را کنارش داشته باشد که در راستا و سرعت او حرکت کنند.
شما چقدر از دنیامالی شناخت دارید و به نظرتان این ویژگی‌ها را دارند؟
خب هنوز رای اعتماد نگرفته‌اند ولی امیدوارم اگر انتخاب شدند بتوانند این مهم را به سرانجام برسانند و باید به سوابق ایشان نگاه کرد که اهل چالش و پیگیری و تحول بوده‌اند یا خیر و الان نمی‌توان قضاوت کرد. چه بسا فردی در کسوت رئیس فدراسیون خیلی موفق باشد ولی در مسئولیت دیگر کارایی نداشته باشد و مشکل ما همین است که اگر فردی در حوزه‌ای موفق بوده، فکر می‌کنیم حتما در حوزه بزرگ‌تر هم می‌تواند تکرار کند. البته این مطلق نیست و استثنا هم دارد و امیدوارم هر کسی انتخاب شد بتواند از خودش اثر خوبی بگذارد.
به نظرتان اولویت وزیر جدید باید چه باشد؟ مثلا زیرساخت‌ها را درست کند یا وضعیت فدراسیون‌ها را سامان بدهد؟
ما به اندازه کافی زیرساخت داریم ولی نمی‌توانیم از آن خوب استفاده کنیم چون برنامه نداریم و نمی‌دانیم با آن چیکار کنیم. ضمن اینکه پاشنه آشیل در وزارت ورزش این است که نمی‌تواند از موجودی خود استفاده کند. الان در تهران ببینید با ورزشگاه آزادی و تختی با توجه به عدم مدیریت و بی‌توجهی به بازسازی آن در ادوار مختلف چه کردند.
الان مثلا تهران یک ورزشگاه سالم ندارد!
در اقصی نقاط تهران ورزشگاه داریم و حتی ورزشگاه شهید شیرودی هم قابل استفاده نیست و فقط استخر و پیست دوومیدانی آن مانده است. ۲ زمین فوتبال دارد. برنامه‌ریزی و مدیریت وجود ندارد و از منابع و امکانات استفاده نمی‌شود. یک اتفاق بزرگ باید در ورزش کشور بیفتد و تا رخ ندهد همیشه این چالش‌ها را داریم و آن هم ورزش همگانی است. هیچ وزیر ورزشی نتوانسته این را عملیاتی کند و از کسانی که مدعی بودند ورزشی هستند یا کسانی که مدعی بودند از بدنه ورزش هستند، هیچ‌کدام نتوانستند این را سامان بدهند چون هیچ اراده‌ای نیست و نشان‌دهنده به‌هم‌ریختگی ورزش کشور است. ورزش ما الان در معلولیت تصمیم‌گیری و اجرایی به‌سر میبرد و تا درمان نشود اتفاقی نمی‌افتد. اگر در المپیک ۲ رشته مدال می‌آورد و تعداد مدال‌هایش را به کل ورزش تعمیم می‌دهیم، به این دلیل است که ورزش ما ساختار ندارد و سیستماتیک نیست و تولید قهرمان به صورت گلخانه‌ای ندارد و عاقبتش این است که در یک المپیک مثلا وزنه‌برداری و تیراندازی طلا می‌آورند ولی دوره بعد به جایی نمی‌رسند و نشان‌دهنده این است که سیستماتیک نیست. تا وقتی ورزش همگانی محقق نشود، استعدادها خودشان را نشان نخواهند داد و به صورت موردی ظهور می‌کنند و بدون پشتوانه‌سازی دوره قهرمانی‌شان تمام می‌شود. پاشنه آشیل کشور عدم توجه به ورزش همگانی است. به تاریخ المپیک هم نگاه کنید، استرالیا و کانادا در دهه‌های گذشته مدال‌های کمی داشتند ولی الان مدال‌های این‌ها بیشتر شده است.
یعنی راه افزایش مدال توجه به ورزش همگانی است؟
تنها راه همین است.
در مجموع عملکرد ایران در المپیک را چطور دیدید؟
عملکرد موفق در ۲ رشته، دلیل بر موفقیت نیست و اگر درباره آن صحبت می‌کنند، باید درباره عدم موفق بقیه رشته‌ها هم بگویند و پاسخ بدهند. نمی‌شود در باد این ۲ رشته قرار بگیرند. افتخاری که کشتی و تکواندو آورده قابل احترام و تحسین است ولی آقایان باید درباره عملکرد منفی خودشان در رشته‌های دیگر هم پاسخگو باشند. خودشان را در سایه این ۲ رشته قرار می‌دهند ولی باید از سایه خارج شوند و درباره سایر رشته‌ها هم پاسخ بدهند. لذا خودشان را در سایه قرار ندهند و اینگونه تلقی نشود که این اتفاق حاصل برنامه‌ریزی امثال آقای هاشمی بوده. آقای هاشمی مگر چند وقت است آمده؟ یک سال است و در این یک سال چه اتفاقی افتاده؟ اگر او عملکرد مثبتی دارد باید در دوره بعدی خودش را نشان بدهد. ایشان که ماحصل عملکرد دیگر را نمی‌تواند به نفع خودش درو کند. هر دوره کاشته می‌شود و در دوره بعد برداشته می‌شود و این یک اصل به خصوص در حوزه ورزش است.
یک بحثی هم مطرح شد که مثلا چون ایران از عربستان بیشتر مدال آورده، پس توسعه‌یافته‌تر است. آیا با این جمله موافقید؟
اینگونه قضاوت کردن هم منصفانه نیست. هر کشوری بافت فرهنگی و جمعیتی متفاوتی دارد. اینکه توسعه‌یافتگی را از مدال ببینیم، منطق ندارد. البته گرفتن مدال مهم است ولی کشور ما از نظر جغرافیایی فراز و فرود دارد و یک جا از سطح دریا بالاتریم، یک جا پایین‌تر. بعضی جاها قومیت‌هایی را داریم که ویژگی‌های فیزیکی خودشان را دارند. در عربستان و کویت و امارات یک قوم و جغرافیا هست و این قیاس منطقی نیست. من نمی‌دانم با چه استدلالی این مسائل را مطرح می‌کنیم. اگر در المپیک‌های قبلی جاماییکا در دوومیدانی مدال‌های زیادی می‌گرفت، یعنی توسعه‌یافته‌تر از کشورهای آمریکای جنوبی بود؟
این دوره ازبکستان هم درخشان ظاهر شد و ۸ طلا گرفت.
اتفاقا خودشان را با ازبکستان مقایسه کنند. چرا با عربستان و امارات و قطر و عمان مقایسه می‌کنند؟ شما با بهتر از خودتان مقایسه کنید و ببینید چه اتفاقی را رقم زدید. بررسی کنید چرا در بعضی رشته‌ها ناکام بودید؟ به جای آسیب‌شناسی بحث توسعه‌یافتگی را مطرح می‌کنید؟ همین ازبکستان و قزاقستان را بررسی کنید. آذربایجان و ارمنستان هم مدال طلا داشتند و فکر کنم کارشناسانی که مشاوره می‌دهند، بیشتر شوخی کرده‌اند. بحث سخت‌افزاری هم مقایسه کنیم واقعا شاهدید بودید قطر جام جهانی و بازی‌های آسیایی برگزار کرد. آیا ما این کار را کردیم که خودمان را برتر معرفی می‌کنیم؟ جام جهانی ۲۰۳۴ قرار است در عربستان برگزار شود. پس آن‌ها زیرساخت‌شان فراهم شده است. کمی منصفانه و منطقی به موضوع نگاه کنند و برای اینکه به کارنامه‌شان رنگ و لعاب مصنوعی بدهند، به سمت آسیب‌شناسی بروند و به تیم بعدی هم معرفی کنند و بگویند این موارد هست و باید این اقدامات از سوی تیم بعدی انجام شود. این کار منطقی و کارشناسی است و نگاه محترمانه‌ای است. تا اینکه خودمان را با کشورهایی که از نظر نژادی، فرهنگی و جغرافیایی متفاوت هستیم مقایسه کنیم.
به عنوان سوال آخر، خبری از پرونده فساد دارید؟ لیگ جدید هم شروع شد و حکمی بیرون نیامد!
این را باید از قوه قضاییه جستجو کرد. همانطور که قوه قضاییه با قاطعیت وارد پرونده شده، با قاطعیت پیگیری می‌کند و با کسی تعارف ندارد. اصلا موضوع طوری نیست که تصور کنیم فدراسیون فوتبال می‌تواند کمک کند و خود قوه قضاییه مشغول پیگیری و تحقیق است و با تفحص‌های گذشته مجلس تفاوت دارد. قوه قضاییه با کسی تعارف ندارد و خط قرمزی هم ندارد و به موقع تصمیم می‌گیرد. این پیگیری و افشای فساد هم افتخاری برای فدراسیون فوتبال نخواهد بود و چه بسا باید بابت مدیرانی که بابت این فساد مورد اتهام هستند هم پاسخگو باشند. امیدوارم قوه قضاییه تصمیمات قاطعی خواهد گرفت و مر قانون را اجرا خواهد کرد.
۲۵۸ ۲۵۸
