زینب کاظم‌خواه: در حالی که برخی از سیاستمداران بریتانیا از سخن گفتن علیه جنگ اسرائیل در غزه خودداری می‌کنند، بسیاری از هنرمندان از تریبون خود استفاده می‌کنند.
خالد عبدالله به یاد دارد که در کودکی، وقتی تنها سه سال داشت، روی شانه‌های پدرش در میان دریایی از سرها و پرچم‌های در حال اهتزاز ایستاده بود و فریادهای «فلسطین آزاد» اطرافش را فرا گرفته بود.
اوایل دهه ۱۹۸۰ بود؛ زمانی که شنیدن نام «فلسطین» در بریتانیا نادر بود. جزئیات آن لحظات در گلاسگو در ذهنش کمرنگ شده، اما به خاطر دارد که آن اعتراض برای پدرش و جمعیت حاضر چقدر مهم بود.
عبدالله به الجزیره گفت: «از همان زمان، رابطه‌ای با اعتراضات برای آزادی فلسطین داشته‌ام.»
دهه‌ها بعد، این بازیگر مصری ـ بریتانیایی ـ که بیشتر با نقش‌هایش در «بادبادک‌باز» و «تاج» شناخته می‌شود ـ همچنان در راهپیمایی‌ها شرکت می‌کند. اما حالا او بار مسئولیت پلتفرم عمومی‌اش را نیز بر دوش دارد.
او گفت: «بعد از ۷ اکتبر، اولین اقدامم این بود که در مراسم افتتاحیه سریال تاج در لس‌آنجلس، عبارت “آتش‌بس فوری” را روی دستم نوشتم. نمی‌دانستم که آیا این کار به معنای نقطه پایان حرفه‌ام خواهد بود یا نه. اما فضایی بسیار مثبت‌تر از آنچه تصور می‌کردم، ایجاد شد. با ایستادگی، مردم خودم را یافتم، و مردمم مرا یافتند.»
از آن زمان، عبدالله در هر موقعیتی که توانسته، از تریبونش استفاده کرده است. در مراسم اِمی، عبارت «دیگر هرگز» را روی کف دستش نوشت و به فرش قرمز قدم گذاشت.
او گفت: «هر بار که چنین کاری کرده‌ام، ترسی هم داشته‌ام.»
او افزود که هرچند نگران «طرد شدن» نیست، گاهی نسبت به واکنش‌ها نسبت به اعتراضاتش تردید دارد.
«اولین اعتراضم روی شانه‌های پدرم بود، وقتی که سه ساله بودم. نمی‌خواهم این سرنوشت نوه‌هایم باشد.»
در بریتانیا، ابراز نظر درباره حملات به غزه ـ به‌ویژه برای چهره‌های عمومی ـ با تنش همراه است، چراکه انتقاد از اقدامات نظامی اسرائیل می‌تواند به اتهام یهودستیزی بینجامد. اسرائیل جنگ اخیر خود علیه غزه را پس از حمله حماس ـ گروهی که در نوار غزه حکومت می‌کند ـ آغاز کرد؛ حمله‌ای که در آن حدود ۱۲۰۰ نفر کشته و ۲۵۰ نفر گروگان گرفته شدند. از آن زمان، بمباران‌های اسرائیل در غزه حد 60 هزار نفر را کشته و بیشتر زیرساخت‌های غیرنظامی را نابود کرده است.
برای الکسی سیل ۷۲ ساله، کمدین کهنه‌کار یهودی بریتانیایی که مدت‌ها حامی حقوق فلسطینی‌ها بوده، سکوت گزینه‌ای قابل قبول نیست.
در دسامبر ۲۰۲۳، «پیام کریسمس جایگزین» او که در شبکه‌های اجتماعی‌اش منتشر شد، به‌سرعت وایرال شد؛ زیرا سخنانش درباره دروغ‌ها و همدستی سیاستمداران در حمله‌ی اسرائیل بود که بازتاب زیادی داشت، چون با دیدگاه و احساسات هزاران نفر هم‌سو بود.
او به الجزیره گفت: «از همان ابتدا روشن بود که وضعیت غزه با دفعات قبل فرق دارد. اسرائیلی‌ها قرار بود همین کارهایی را بکنند که الان انجام می‌دهند. و به نظر نمی‌رسید کسی قرار است جلویشان را بگیرد. آنچه دارد اتفاق می‌افتد گامی دیگر در پروژه صهیونیستی است ـ که شامل اخراج یا کشتار، پاک‌سازی قومی یا حذف مردم فلسطین، با همدستی غرب. است» اگر در برابر این هولوکاست سکوت کنی، پس در برابر آن هولوکاست نیز باید سکوت می‌کردی. فکر می‌کنم این مقایسه موجه است.»
او گفت که وقتی برای فلسطین اعتراض می‌کند از چیزی نمی‌ترسد.
او با اشاره به بازیگر و نویسنده‌ی کودک بریتانیایی که هر دو یهودی‌اند و جنگ اسرائیل را محکوم کرده‌اند می‌گوید: «این هنرمندان جوان‌تر هستند که اگر صحبت کنند با خطر طرد شدن روبه‌رو هستند. من، به‌عنوان یک یهودی که سنی از او گذشته، در دنیای نمایش، وضعیتی شبیه میریام مارگولیس یا مایکل روزن دارم ـ انگار که نوعی مصونیت اجتماعی و رسانه‌ای دارم.»
او افزود که کمدین‌ها و هنرمندان عادت دارند آینه‌ای در برابر جامعه نگه دارند.
او گفت:«در طول تاریخ، این کمدین‌ها بوده‌اند که افراط‌های حکومت را نشان داده‌اند. این وظیفه ماست. در حالی که سیاستمداران امروز، انسانیت و اخلاق را فدای قدرت کرده‌اند و دولت فعلی از نظر اخلاقی کاملاً تهی است
«آن‌ها ترسوهای وحشت‌زده‌ای هستند. بیشتر به شغل خود اهمیت می‌دهند تا به کودکانی که کشته می‌شوند.»
با این حال، او می‌داند که کنش‌گری هم محدودیت دارد.
او گفت: «تغییر مثبت فقط از راه تظاهرات به‌دست نمی‌آید. باید تمرکز بی‌وقفه‌ای بر دستیابی به قدرت سیاسی وجود داشته باشد، و این تنها راهی است که زندگی را ـ چه برای مردم بریتانیا و چه برای مردمی در خارج از کشور که در نابودی زندگی‌شان شریکیم ـ بهتر خواهد کرد.»
عبدالله نیز با این دیدگاه موافق است.
او گفت: «آیا این اعتراض‌ها جلوی نسل‌کشی را گرفته‌اند؟ نه، هنوز نه».
اما آیا تأثیرگذار بوده‌اند؟ «قطعاً.»
به باور او، «تغییری در آگاهی جهانی رخ داده، اما هنوز به یک بهمن تبدیل نشده است… وظیفه‌ی ماست که آن بهمن را به راه بیندازیم.»
سیل و عبدالله در 19 ژوئیه در یک آخر هفته دیگر از ترکیب هنر و اعتراض در لندن شرکت کردند آن‌ها از جمله ۲۰ هنرمند، کمدین، موسیقی‌دان و فعال انسان‌دوستی بودند که در رویداد صداهای همبستگی در لندن شرکت کردند؛ برنامه‌ای خیریه که تنها برای یک شب و در حمایت از فلسطین برگزار شد.
در حالی که بمباران غزه ادامه دارد، شمار بیشتری از مردم بریتانیا سیاست‌های اسرائیل را مورد انتقاد قرار می‌دهند.
ماه گذشته، نظرسنجی‌ای که توسط موسسه «یو.گاو»و به سفارش خیریه اقدام برای انسانیت و گروه حقوقی مرکز بین‌المللی عدالت برای فلسطینیان (ICJP) انجام شد، نشان داد که ۵۵ درصد از بریتانیایی‌ها با اقدامات تهاجمی اسرائیل مخالف‌اند. در میان این مخالفان، ۸۲ درصد گفتند که اقدامات اسرائیل معادل نسل‌کشی است.
دینا مطر، رئیس مرکز رسانه‌ها و ارتباطات جهانی در دانشگاه سواس، گفت: «بله، نوعی فاصله‌گیری از سیاستمداران در جریان است، به‌ویژه به خاطر ناامیدی از نبود اقدام مؤثر.»
او گفت که روی‌آوردن مردم به هنرمندان برای درک اخلاقی، بازتابی از سرخوردگی عمومی از سیاست رسمی است.
«تأثیرات این اتفاق ممکن است بلافاصله آشکار نشوند، اما در بلندمدت در قالب طرد سیاست رسمی حزبی خود را نشان خواهند داد… ما باید به تلاش همه برای آگاه‌سازی عمومی درباره اهداف این سیاست‌ها ادامه دهیم و پیوند میان سرمایه‌داری و دولت اشغالگر-استعماری را روشن کنیم.»
جِیکوب موکِرجی، استاد ارتباطات سیاسی در دانشگاه گلداسمیت لندن، گفت که هنرمندان و چهره‌های فرهنگی دارند جای خالی سیاستمداران را پر می‌کنند ـ نقشی که ریشه در تاریخ دارد.
او گفت از دهه ۱۹۶۰ و جنبش‌های ضدفرهنگ، این هنرمندان و موسیقی‌دانان بوده‌اند که اغلب نارضایتی مردم را بیان کرده‌اند. بخشی از این امر به دلیل ماهیت ذاتاً اعتراضی و رادیکال فضاهای هنری است، و بخشی هم به خاطر آن است که هنر قادر است احساسات عمومی را بازتاب دهد.
او افزود: «در بریتانیا، مانند بیشتر کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی، دولت‌ها تا حد زیادی وفادار به آن چیزی مانده‌اند که خواست و منافع ایالات متحده تلقی می‌شود.»
اما اگرچه هنرمندان می‌توانند نارضایتی را بیان کنند و آگاهی‌رسانی انجام دهند، «اما برای آنچه هنرمندان و جنبش‌های فرهنگی می‌توانند انجام دهند محدودیت‌هایی هم وجود دارد.»
او گفت: «بدون احزاب سیاسی مؤثر و تازه‌نفس، شکاف میان افکار عمومی و نخبگان سیاسی تنها عمیق‌تر خواهد شد.
تاریخ به ما می‌آموزد که اصلاحات سیاسی نیاز به جنبش‌های سیاسی دارد.»
منبع: الجزیره
5959
