مهسا بهادری: شاید برایتان جالب باشد که بدانید از از سال ۱۳۸۵ تاکنون حدود ۳۹ فیلم به محاق قاچاق رفته‌اند و شاید برایتان جالب‌تر باشد که بدانید در 7 ماه گذشته 6 فیلم لو رفته است. این روزها، هر روز با فهرستی تازه از اسامی فیلم‌های توقیفی مواجه می‌شویم، فیلم‌هایی که نه مشکلشان حل می‌شود، نه اکران می‌شوند، فقط پشت صف اکران می‌مانند، یا مثل «اورکا» و «تفریق» لو می‌روند. موضوع بسیار نگران کننده درباره سینمای امروز، نه فیلم‌های ممنوعه است، نه فیلم‌هایی که بی هیچ دلیل مجوز نمی‌گیرند و نه فیلم‌هایی که در صف اکرانند. موضوعی که نگرانی بابت وضعیت سینما را بیش از پیش کرده است، لو رفتن ادامه دار فیلم‌هاست.
بخشی از جنبه‌های لو رفتن یک فیلم، مادی و اقتصادی است و بخش دیگر معنوی و خسارت‌های اعتباری است. یک سرمایه‌گذار وقتی برای ساخت یک اثر هزینه می‌کند، طبیعتا به دنبال بازگشت آن است ولی اگر قرار باشد با توقیف یا لو رفتن فیلمش، سرمایه اولیه‌اش را هم به دست نیاورد، دیگر بودجه و تمایلی برای سرمایه‌گذاری مجدد نخواهد داشت.
بخش دیگر این است که یک گروهی دور هم جمع می‌شوند و کاری را می‌سازند و می‌خواهند که حاصل زحماتشان را ببینند و وقتی که این اتفاق نمی‌افتد، تمام آن هنرمندان و اعضای تیم سازنده سرخورده می‌شوند. این ماجرای لو رفتن یا توقیف فیلم‌ها خسارت مادی و معنوی توام با یکدیگر دارد. تا زمانی که ما مخاطب را از رفتن به سینما محروم کنیم، این یعنی صدمه به لایه‌های فرهنگی، کاهش مخاطب را هم به همراه دارد.
اما ماجرایی که آسیب جدی‌ای به همراه دارد این است که دو فیلم اول به صورت جدی لو رفتند و بعد از آنکه همه آن را تماشا کردند قرار بر اکران آن‌ها شد، یکی روی پرده سینما و دیگری در شبکه نمایش خانگی!
این ماجرا هم پیش از این سابقه داشته است چنین اتفاقی که حجم زیادی از فیلم‌ها لو رفت سال ۱۳۸۶ رخ داد که نتیجه‌اش یک اجتماعی از سینماگران در موزه سینما بود که آنجا به یک راه‌حل‌هایی هم رسیدند تا با معاونت سینمایی وقت یک تعاملی داشته باشند. اما الان عامل اصلی این ماجرا مشخص نیست. یک مسئله‌ای که وجود دارد این است که ما درباره قاچاق صحبت می‌کنیم ولی آن چیزی که می‌بینیم این است که کیفیت فیلم‌های لو رفته بسیار بالا است و از وضعیت خوبی برخوردارند. شاید نتوان اسم این لو رفتن‌ها را قاچاق گذاشت، شاید یک اراده‌ای برای توزیع این محصولات از جایی به جز شبکه رسمی وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
تلویزیون و سینما با بی‌توجهی به کودکان مشغول نسل کشی فرهنگی است
موقع خوردن قرمه‌سبزی جمیله شیخی با آتیلا پسیانی دوست شدم
مسئولین حزب‌اللهی مواظب باشند در زمین دشمن بازی نکنند/ مجریان کاربلد وارد عرصه شوند!
به بهانه لو رفتن فیلم‌ها به گفت‌وگو با محمود گبرلو، منتقد سینما پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
سیاست دو پهلو و به ظاهر پنهان
او درباره بازی دو سر برد و دو سر باختی که سازمان سینمایی شروع کرده می‌گوید: «ظاهرا بازی قرار بوده بُرد بُرد برای تهیه کننده و سازمان سینمایی باشد تا هر کدام نیازی به پاسخگویی معترضین و مخالفین نداشته باشند اما افزایش روزافزون آن، نشان از یک برنامه پشت پرده برای فرار به جلو سازمان سینمایی و تهیه کننده دارد. تهیه کننده با اپوزیسیون سازی به سرمایه‌اش می‌رسد و سازمان سینمایی هم دهان مخالفین خود را می‌بندد بدون آنکه آب در دل سیستمی تکان بخورد و داستان کی بود کی بود من نبودم تکرار می‌شود. اما این یک نقشه کهنه و منسوخ شده است که بارها در عالم سیاست و فرهنگ تکرار شده و همه اسرار آن برملا شده است.»
او ادامه می‌دهد: «این سیاست دو پهلو و به ظاهر پنهان، به شدت، به استراتژی و سیاست گذاری سینمای ایران آسیب می‌زند ، قوانین و شوراها بی خاصیت می‌شوند و همه حرف‌های استراتژیک مورد تمسخر ۴رار میگیرد و راه برای تولید آثار متفاوت و یا به اصطلاح زیرزمینی، ساده و آسان می‌شود. دیگر دوران این سیاه بازی و دوگانگی پنهان و آشکار سیاست بازی سینمایی، گذشته است . شفاف سازی در ارائه استراتژی‌های درست سینمایی و بیرون آوردن سینماگران از بلاتکلیفی و سرگردانی، راه نجات سینمای ورشکسته فکری و اندیشه ای امروز ایران است .»
او درباره تفاوت ظاهر و باطن فیلم‌های لو رفته در سینما می‌گوید: «فیلم‌ها به ظاهر لو رفته، اما به نظرم به عمد در سیستم اینترنت قرار داده شده، فیلم‌های اجتماعی به قدری تلخ و انتقادی هستند که همیشه از همه طیف در سینمای ایران بودند و این ذات سینمای اجتماعی است. یا فیلمی مثل «تفریق» اصلاً تلخ و گزنده نبود بلکه سرگرمی و آموزشی بود اما بی‌جهت و بعد از موج سازی توقیف و ممنوعیت، در شبکه خانگی قرار گرفت، این حرکت‌ها نشان از ضعف استراتژی فکری مسئولین سینمایی دارد که نمی‌توانند با اقتدار، مخالفین خام خود را اقناع کنند و از سوی دیگر نمی‌خواهند سینماگرها در مقابلشان قرار بگیرند تا دورانشان تمام شود! نمی‌دانم چرا آقای خزایی در سخنرانی‌ها و بیانیه‌ها، زیبا و امید آفرین سخن می‌گویند اما در عمل رفتار تندروهای ناپخته و نادان را دارند. در این میان سه گروه زیان کردند تماشاگری که علاقه به سالن‌های سینما دارد اما سالن سینما را از این فیلم‌های اجتماعی گزنده اما آموزنده خالی می‌بیند، اهالی سینما که هویت سینمایشان مخدوش شده و نظام جمهوری اسلامی که با این حرکت مسئولینش نشان از تهی و پوچ بودن اندیشه و تفکر درست در مقابل تکنولوژی مدرن سینما را دارد.»
۲۴۵۲۴۵
