این یک بازی دو سر برد است. استخدام یک نیروی کارآمد در موقعیتی مناسب پیچیدگیهای زیادی دارد. از یک سو نیروهای خبره به توسعه سازمان کمک میکنند و از سوی دیگر، سازمانِ قدردان فضا را برای رشد آنها فراهم میکند.
دیجیکالا محبوبترین شرکت ایرانی برای کار است. ایران تلنت، در یک نظرسنجی میدانی امسال هم مانند سال گذشته برندهای محبوب کارفرمایی را اعلام کرده است. بر اساس این گزارش، دیجیکالا به عنوان جذابترین شرکت ایران برای کار شناخته میشود؛ به عبارت سادهتر طیف گستردهای از کسانی که دنبال کار میگردند دوست دارند عضوی از مجموعه دیجیکالا باشند. این کسب و کار بزرگ، دومین بار است که به عنوان محبوبترین مقصد شغلی جویندگان کار انتخاب میشود.
تداوم موفقیت در ساخت یک محیط کاری امن و استاندارد، بهانهای شد تا برای پیدا کردن پاسخ یک سوال مهم دست به کار شویم: «در دیجیکالا چه خبر است؟» که ماهانه ۳۱هزار نفر از هر موقعیت شغلی این برند در وبسایت آن، بازدید میکنند؟
روشن شدن این پاسخ و بررسی محیطی که کارمندان دیجیکالا در آن به کار مشغولند میتواند برای کارفرماهای کسب و کارهای دیگر، راهگشا و ایدهبخش باشد. به خصوص که به نظر میرسد شرایط ایدهآل کار در دیجیکالا توانسته برای تعدادی از استعدادهای درخشان، انگیزه ماندن در ایران باشد.
حقوق و مزایای بالا، ساعت کاری منعطف، امکان دورکاری و فراهم بودن فضای رشد فردی از مهمترین دلایلی است که جویندگان کار را به سمت یک سازمان جذب میکند. چنین سازمانهایی میتوانند با جذب استعدادها و فراهم کردن رضایت شغلی برای آنها، آمار مهاجرت نیروی کار مستعد را پایین بیاورند.
راهکاری برای کاهش خروج سرمایهها از ایران
سالنامه مهاجرتی ایران، حکایت از آمار تلخی میکند. ۳۷.۲ درصد المپیادیها، ۲۵.۵درصد مشمولان بنیاد ملی نخبگان و ۱۵.۴درصد رتبههای یک تا هزار آزمون سراسری مقیم کشورهای دیگر شدهاند. بر اساس آمار منتشر شده در سالنامه مهاجرتی ایران، در سال ۲۰۱۹ کشور ایران با ۱۱ هزار و ۴۵۱ دانشجو، یک درصد از سهم بازار دانشجویان بینالمللی در آمریکا را به خود اختصاص داده است و همه اینها یعنی شرایط ماندن در کشور، برای نخبگان جذاب نیست.
علت مهاجرت بسیاری از نخبگان، مساله شغل و خلا دریافت احساس ارزشمندی است. فرصتهای شغلی که در خور استعدادهای درخشان باشد یا محیطهای کاری امن و پویا میتواند نرخ خروج سرمایههای انسانی از کشور را کاهش دهد. محبوبیت یک برند میتواند نرخ خروج نخبگان از کشور را پایین نگه دارد چرا که اساسا مهاجرت برای خیلی از این افراد یک انتخاب نیست. آنها خیلی وقتها ناگزیر به رفتن میشوند.
هم فرصت رشد فردی داریم، هم احساس ارزشمندی
وقتی یک کسب و کار به مدت دو سال پیاپی به عنوان مقصد محبوب جویندگان کار انتخاب میشود یعنی بررسی جزییات این مجموعه میتواند خیلی از گرههای ذهنی کارفرماها و سیاستگذاران را باز کند. به بهانه گزارش ایران تلنت، تصمیم گرفتیم به داخل سازمانی مثل دیجیکالا سفر کنیم. بررسیهای میدانی ما نشان داد که بسیاری از پرسنل این مجموعه با وجود آنکه پتانسیل مهاجرت برایشان فراهم بوده، ماندن در ایران و کار کردن در این فروشگاه بزرگ آنلاین را انتخاب کردهاند.
رضا یکی از جذابترین و البته عجیبترین پرسنل دیجیکالاست. متخصص قلبی که برنامهنویسی و تحلیلگری داده هم میداند و مدتی است جذب این مجموعه شده است. او داستان زندگی خود را اینطور روایت میکند که «من فکر میکنم در انتخاب مسیر شغلی فاکتورهای بسیاری تاثیرگذار است. یکی از مهمترین فاکتورها برای من، محیط کاری است. درست است که من آنالیز کردن دادهها را دوست دارم اما اگر دیجیکالا نبود شاید به طور متمرکز در همان مسیر پزشکی میماندم. کار کردن در محیطی مثل دیجیکالاست که برای من لذتبخش است»
او که به عنوان تحلیلگر داده در این مجموعه به کار مشغول است با اشاره به هرم مازلو میگوید: «برآورده نشدن خودشکوفایی یکی از مهمترین عواملی است که افراد را در مسیر مهاجرت قرار میدهد. خیلی از افرادی که این روزها با پتانسیلهای بالا ایران را ترک میکنند، با این محور هرم مازلو در داخل ایران به چالش خوردهاند.» رضا ادامه میدهد: محور بعدی این هرم احساس ارزشمند بودن است. راستش را بخواهید برای من همیشه پتانسیل مهاجرتی وجود داشته و دارد اما امروز خوشحالم که تصمیمم به ماندن شده است. چرا که هنوز در ایران شرکتهایی هستند که مثل دیجیکالا که از خلاقیت فردی پرسنل خود استقبال میکنند. اینکه مرزی برای پیشرفت من قائل نمیشوند، با محدودیتهای بیهوده دست و پای من را نمیبندند و خودم را در راه یک رشد بیپایان میبینم به من رضایت بالایی میبخشد. در واقع در دیجیکالا به شکل روزانه و مدام احساس ارزشمند بودن میگیرم و این احساس در این مجموعه و در این حوزه از پزشکی برای من بیشتر است؛ شاید باور کردنش سخت باشد !
این تحلیلگر داده ادامه میدهد: «محیط دیجیکالا افراد را جوری پرورش میدهد که ارتباطات میان آنها گرم است و افراد به هم به چشم ابزار کاری نگاه نمیکنند. در کنار همه اینها حس امنیتی که در محیط دیجیکالا برایم وجود دارد بسیار لذت بخش است. دیجی کالا از ارگانهایی که به واسطه پزشکی، بیمارستانها و … در آنها کار میکردم به من احساس امنیت بیشتری میدهد.»
به چند دیجیکالای دیگر نیازمندیم!
سرمایههای انسانی، تحصیلکرده و صاحب مهارت، میتوانند مسیر توسعه یک سازمان را هموار کنند. وقتی استعداد، مهارت و دانش آدمها معیار انتخاب آنها برای یک شغل باشد، در یک رابطه دو طرفه در عین اینکه رضایت شغلی وجود دارد، کارها هم با کیفیت و سرعت بیشتری انجام میشود. ۳۱ درصد از نیروهای تکنولوژی که در حال حاضر در دیجیکالا به کار مشغولاند، از شش دانشگاه برتر ایران فارغ التحصیل شدهاند که ۱۰درصد از این افراد، فارغ التحصیلان دانشگاه شریفاند. دانشگاهی که بیشترین نرخ مهاجرت را به خود اختصاص داده است. برای مثال در سال ۹۷ بیش از ۸۰ درصد فارغالتحصیلان شریف ایران را ترک کردند. شاید اگر کسب و کارهایی مثل دیجیکالا در کشور بیشتر بودند امروز سرمایههای کمتری ایران را ترک میکردند چرا که یکی از بدترین اتفاقها برای یک کشور در حال توسعه که با مشکلات اقتصادی و سیاسی مختلفی دست و پنجه نرم میکند از دست دادن استعدادهایی است که حضور آنها میتواند شرایط را بهبود بخشد.
