الهه جعفرزاده: اخیراً از سوی سازمان محیطزیست اعلام شد احتمال اینکه «پیروز» خوی وحشیگری پیدا کند تقریباً صفر است و این توله یوز به توران منتقل خواهد شد. معاون سازمان محیطزیست هم در این راستا اظهار داشت که برنامهای برای رهاسازی پیروز در طبیعت وجود ندارد.
این سازمان در خصوص انتقال تنها توله یوز ایرانی در اسارت به توران خاطرنشان کرد: نگهداری پیروز بهتنهایی در سایت پردیسان تهران برای سازمان محیطزیست هزینهبر است. پارک ملی توران، واقع در استان سمنان، مجموعه سایتی است که مادر و پدر پیروز به همراه یوزهای دیگر در آنجا هستند.
دکتر پیام محبی، رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران، در گفتوگو با مناطقآزاد میگوید: هر روزی که یک تولهی حیات وحش در محیطزیست نباشد، از یادگرفتن یکسری مسائل و آموزهها محروم است. بنابراین حتی اگر روزی هم به محیطزیست بازگردانده شود امکان اینکه بتواند خود را با این محیط و چالشهای آن وفق دهد، کم است.
محبی پیشتر در گفتوگو با کافهخبر مناطقآزاد گفته بود که پیروز دیگر یک بچه گربه است، چون او را مانند گربه بار آوردهایم. به گفتهی او، «پیروز» یک حیوان در اسارت است و دیگر هیچوقت نمیتواند حیوان طبیعت باشد.
پیروز یوزپلنگی آسیایی و فرزند «ایران» و «فیروز» است که در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ متولد شد و به نماد یوزپلنگ ایرانی تبدیل شدهاست. این یوز تنها توله باقیمانده از سه فرزند «ایران» و آخرین یوز آسیایی متولد در ایران است.
متن کامل این گفتوگو در ادامه آمده است:
منظور از اینکه «پیروز خوی وحشی ندارد» چیست؟
این مسئله کاملاً روشن است که پیروز هرگز مانند دیگر حیوانات وحشی و درندهای که در طبیعت رشد و زندگی کردهاند، نخواهد شد. این توله یوز خلقوخوی درندگی و وحشیگری ندارد. در توضیح این جریان، دو مسئله مطرح است؛ اول اینکه حیات وحش به مثابه یک مدرسه است؛ هنگامی که یک توله یوزپلنگ متولد میشود، مادرش مانند یک معلم دائماً در حال آموزش و یاد دادن به اوست. انسان هیچوقت نمیتواند مادر یک حیوان باشد و آموزشها و خدماتی که مادر به توله ارائه میکند را عرضه کند. دوم اینکه به ازای هر یک روزی که یک تولهی حیات وحش، فرقی نمیکند تولهی یوزپلنگ باشد یا کفتار، در محیطزیست به سر نبرد، از یادگرفتن یکسری مسائل و آموزهها محروم است. بنابراین حتی اگر روزی هم به محیطزیست بازگردانده شود امکان اینکه بتواند خود را با این محیط و چالشهای آن وفق دهد، بسیار کم است.
پیروز به طبیعیت سپرده نمیشود؟
پیروز در محیطزیست رها نمیشود و قرار است به توران منتقل شود. اتفاقاً اگر در توران باشد، بهتر از تهران است.
برتری توران نسبت به تهران برای مراقبت از یوزها در چیست؟
این پروژه از ابتدا هم قرار بود در توران انجام شود؛ جایی که مادر و پدر «پیروز»، یعنی «ایران» و «فیروز»، در آنجا مستقر هستند. توران به شرایط زیستگاه طبیعی این حیوانات بسیار نزدیک است و برای بارورشدن یوزها مناسبتر است. اگر ایران و فیروز هم به توران نمیرفتند، باروری آنها میسر نبود.
وضعیت پیروز در توران چگونه خواهد بود؟
این توله یوز حتی در توران هم امکان بازگشت به طبیعت را نخواهد داشت و باید تحت مراقبت باشد؛ از نظر تغذیهای و سایر مسائل همچنان باید بر او نظارت شود.
هزینه نگهداری پیروز در تهران با هزینه نگهداری او در توران متفاوت است؟
نگهداری در اسارت، چه در تهران باشد و چه در توران، تفاوت چندانی ندارد؛ کما اینکه هزینه نگهداری و مراقبت در توران بیشتر است. در تهران، مسائل مربوط به حمل و نقل، تغذیه و سایر امکانات زیستی راحتتر انجام میشود تا اینکه مکان نگهداری در نقطهای باشد که دسترسی به مسائل اینچنینی و حتی ارتباطگیری و آنتندهی موبایل سختتر است. علاوه بر این موارد، تا مرکز استان هم یک مسافت طولانی پیشروست و همین مسئله موجب افزایش هزینههای نگهداری در توران میشود.
پیروز تا همیشه تحت مراقبت خواهد بود و هرگز امکان ندارد سبک زندگی دیگری را در طبیعت تجربه کند؟
اگر ما با حیوانی سر و کار داشتیم که از ارزش کمتری برخوردار بود یا تعداد زیادی از آن در طبیعت وجود داشت، میشد این ریسک را بپذیریم و حیوان را در طبیعت رها کنیم تا ببینیم نتیجه خوب میشود یا نه؛ اما موضوع این است که ما صرفاً یک «پیروز» داریم که آن هم تحت شرایط خاصی پرورش یافته است. امکان ریسککردن نداریم و آزمون و خطا در این زمینه بهنوعی حماقت است.
این تولهیوز امکان جفتگیری دارد؟
به طور قاطع نمیشود در این خصوص اظهارنظر کرد. بستگی به جفت ماده دارد؛ اگر برای پیروز جفتی شبیه خودش را پیدا کنیم که در شرایط یکسان با او رشد یافته و در اسارت بزرگ شده باشد و خیلی خلقوخوی وحشی نداشته باشد، ممکن است روند جفتگیری راحتتر صورت بگیرد. نمیتوان در این خصوص با قطعیت نظر داد؛ چون پیروز اولین یوزپلنگی است که در اسارت متولد و بزرگ شده و آزمون و خطا در این حوزه، کار خطرناکی است.
در بهترین حالت پیروز در حیات وحش ایران چه نقشی را ایفا میکند؟
پیروز، حیوان حیات وحش نیست؛ هنگامی که حیوانی در اسارت رشد میکند، دیگر آموزشهای حیات وحش و نکاتی را که نیاز است برای ادامه حیات در محیطزیست بداند، فرا نمیگیرد. در بهترین حالت، سازمان محیطزیست میتواند از پیروز بهعنوان یک اینفلوئنسر استفاده کند، کمااینکه تا الان هم این توله یوز بیشتر نقش یک مانکن و اینفلوئنسر در اینستاگرام را داشته است تا یک حیوان حیات وحش، اما به هرجهت پیروز دارای ژن طبیعی است و میتوان بهعنوان یک ژن ذخیره روی آن حساب کرد.
بیشتر بخوانید:
توهم بقای یوزپلنگ؛ «پیروز» یک بچه گربه است/ از هر ۱۰ ایرانی یک نفر حیوان خانگی دارد
4747