الهه جعفرزاده: دیابت زمانی به وجود می‌آید که بدن فرد آنطور که باید به انسولین پاسخ نمی‌دهد یا انسولین کافی برای مدیریت سطح قند خون تولید نمی‌کند. این شرایط می‌تواند منجر به افزایش سطح گلوکز یا هایپرگلیسمی (hyperglycémie – افت قند خون) شود. با گذشت زمان، قند خون بالا آسیب‌هایی را به کل بدن می‌رساند؛ از جمله آسیب به رگ‌های خونی، مستعدساختن بدن برای ابتلا به عفونت و کند کردن روند بهبود زخم. این عوامل و عوامل دیگر می‌توانند منجر به طیف وسیعی از مشکلات پوستی شوند.
بررسی علل مشکلات پوستی مرتبط با دیابت
برخی از دلایلی که ممکن است در صورت ابتلا به دیابت نوع 2، شما را دچار مشکلات پوستی کنند، شامل موارد زیر است:
- دیابت در وهله نخست منجر به آسیب به عروق خونی و اعصاب می‌شود و همین امر باعث کاهش گردش خون و جریان خون به پوست شما می‌شود. کاهش گردش خون هم با ایجاد تغییراتی در میزان کلاژن، می‌تواند بر بافت، ظاهر و توانایی پوست در بازسازی تأثیر بگذارد.
- در صورت ابتلا به دیابت، توانایی گلبول‌های سفید برای دفاع در برابر عفونت‌های پوستی و داخلی کاهش می‌یابد.
- آسیب به سلول‌های پوستی در اثر ابتلا به دیابت، بر توانایی آنها در تعریق تأثیر می‌گذارد و حساسیت پوست به دما را افزایش دهد.
- آسیب عصبی، که به عنوان نوروپاتی دیابتی (بیماری آسیب اعصاب محیطی) شناخته می‌شود، می‌تواند باعث از دست دادن احساس در پوست شود و تشخیص زخم‌ها یا جراحات را دشوار کند.
نشانه‌هایی که باید به آنها توجه کنید
طبق تحقیقات صورت‌گرفته در سال 2016، تا 97 درصد از افراد مبتلا به دیابت، نوعی بیماری یا مشکل پوستی مرتبط را تجربه خواهند کرد. به همین دلیل، اگر مبتلا به دیابت نوع 2 هستید، مهم است که حواستان به موارد زیر باشد و در صورت بدتر شدن شرایط به پزشک مراجعه کنید:
- بروز هرگونه تغییرات در پوست
- آسیب یا تحریک پوست در محل تزریق انسولین
- بریدگی‌ها یا زخم‌هایی که دیر التیام می‌یابند؛ زیرا زخم‌هایی که دیر خوب شوند، راه را برای عفونت‌های ثانویه باز می‌کنند
- خراش یا زخم‌هایی که عفونی به نظر می‌رسند
عوامل بیماری‌زا
دانشمندان بر این باورند که دیابت ممکن است کارایی سیستم ایمنی بدن را در مبارزه با عفونت‌ها کاهش دهد. در افراد مبتلا به دیابت، باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا راحت‌تر رشد می‌کنند و در این شرایط، پاکسازی بدن از آنها سخت‌تر می‌شود. برخی از بیماری‌های پوستی که دیابت مسبب آنهاست، از عفونت‌های باکتریایی یا قارچی ناشی می‌شوند.
باکتری‌ها نیز در بروز عفونت‌های پوستی نقش دارند. علائم این بیماری‌ها ممکن است در افرادی که سطح قند خون بالایی دارند شدیدتر باشد. اگر پوست دچار جراحت شود، باکتری‌ها راحت‌تر نفوذ کرده و احتمال عفونت را بیشتر می‌کنند.
عفونت‌های قارچی و باکتریایی ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. با این حال، افراد مبتلا به دیابت ممکن است مستعدتر باشند، به خصوص اگر نتوانند سطح قند خون خود را به طور مؤثر مدیریت کنند.
برخی مشکلات پوستی رایج در دیابت نوع 2 شامل موارد زیر است:
- درموپاتی دیابتی (diabetic dermopathy)
علائم درموپاتی دیابتی، ظاهر شدن لکه‌های پوستی به رنگ قهوه‌ای روشن روی ساق پا است. مطالعات نشان می‌دهند که تا 55 درصد از افراد مبتلا به دیابت، به درموپاتی دیابتی مبتلا هستند. این عارضه، در نتیجه‌ی آسیب به رگ های خونی کوچکی است که وظیفه تغذیه و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را دارند.
البته این عارضه چندان خطرناک نیست اما می‌تواند نشانه‌ای از عوارض جدی‌تر باشد؛ به طور مثال، احتمال بروز آن در افرادی که رتینوپاتی (اختلالاتی که در نهایت منجر به آسیب به شبکیه چشم می‌شوند)، نوروپاتی یا بیماری کلیوی نیز دارند، بیشتر است.
اگر متوجه این نوع تغییرات پوستی شُدید، بهتر است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
- اسکلروز دیجیتال (digital sclerosis)
این عارضه پوستی باعث می‌شود که پوست دست‌ها، انگشتان دست و پا ضخیم، سفت و چیزی شبیه پینه شود. حرکت مفاصل آسیب‌دیده نیز ممکن است سخت‌تر شود. این بیماری حدود 1 نفر از هر 3 نفر مبتلا به دیابت نوع 1 را تحت تاثیر قرار می‌دهد. قند خون بالا در افزایش خطر ابتلا به اسکلروز دیجیتال نقش دارد.
استفاده از کرم‌ها مرطوب‌کننده و مدیریت سطح قند خون در بهبود این عارضه مؤثرند.
- تاول‌های دیابتی
افراد مبتلا به دیابت ممکن است با تاول‌هایی شبیه به سوختگی روی پوستشان مواجه شوند. این اتفاق معمولاً در افرادی که نوروپاتی دیابتی دارند رخ می‌دهد و در پشت انگشتان دست و پا و یا ساعد دست ظاهر می‌شود، در طول 3 هفته بهبود می‌یابد و معمولاً اثری از خود روی پوست به جا نمی‌گذارد.
مدیریت سطح گلوکز خون در جلوگیری از بروز این تاول‌ها مؤثر است.
علل خارش معمولاً به عفونت، خشکی پوست یا گردش خون ناکافی برمی‌گردد. در مبتلایان به دیابت، خارش بیشتر روی ساق پا دیده می‌شود.
سعی کنید از خاراندن اجتناب کنید، زیرا موجب زخم شدن پوست و ابتلا به عفونت می‌شود.
تغییر سبک زندگی، راهی آسان برای مدیریت دیابت
به طور قطع نمی‌توان از دیابت جلوگیری کرد، اما ایجاد تغییر در برخی از عادات زندگی تأثیر بسزایی در کنترل دیابت دارند؛ از جمله: پیروی از یک رژیم غذایی متنوع و مناسب دیابت، داشتن یک برنامه ورزشی و کنترل و مدیریت مداوم قند خون.
بهترین و مفیدترین کار برای پیشگیری از ابتلا به دیابت این است که شما همواره میزان قند خونتان را چک کنید و آن را در محدوده نرمال نگاه دارید. با این کار به نوعی در پیشگیری یا کاهش مشکلات پوستی ناشی از دیابت نیز گام برداشته‌اید.
منبع: healthline
