آیدا صالحی: «اصلا چرا ۲۰۰ کیلومتر مناسب‌سازی از معابر ویژه معلولین، شهرداری بنویسد ۲ هزار کیلومتر کنتور که نمی‌اندازد! » این جمله بخشی از گفتگوی فعال حقوق افراد دارای معلولیت با مناطق‌آزاد است.
این‌روزها در خیابان و اتوبان‌های پایتخت بیلبوردهایی را با شعار «برای ایران» می‌بینید که عملکرد شهرداری تهران را برای عموم به نمایش می‌گذارد. در یکی از تصویرها عددی عجیب و غیرقابل باور در کنار مردی خندان بر روی ویلچر است که خبر از ۲۰۰ کیلومتر مناسب‌سازی معابر و فضای عمومی ویژه معلولین در شهر تهران را نشان می‌دهد.
اینکه صرفا یک عدد در بیلبوردی نوشته شود اما هیچ نشانی از خیابان یا کوچه‌های مناسب سازی شده پشت آن نیاید و شفاف‌سازی نشود، قطعا برای مخاطب شبه و سوال پیش می‌آورد. پایتخت‌نشینان دارای معلولیت متوجه عدم تطابق این عدد با مکان‌هایی عمومی که هر روز مشاهده می‌کنند، شده‌اند. در همین‌باره بهروز مروتی ، مدیرکمپین معلولان در گفتگو با مناطق‌آزاد می‌گوید : «شهرداری مطابق تبصره‌ی ۲۷ بودجه سال ۱۴۰۱ موظف است که نقشه‌ی مناسب‌سازی معابر شهری را در سایت شهرداری به نمایش بگذارد و محدوده‌ها را مشخص کند تا صحت ماجرا راستی‌آزمایی شود. اما متاسفانه هیچ‌کدام از مسائلی که بیان می‌کنند در نقشه قابل ردیابی نیست. اینکه در کدام مناطق و چه مقدار مناسب‌سازی شده، مشخص نشده است. »
ابهام در نقشه‌ی مناسب‌سازی معابر
شفاف‌سازی در آمار و ارقام سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی مسئله‌ای مهم است که تائیدی بر عملکرد درست آن‌ها است. صرفا شعار و حرف راه به جایی نمی‌برد و مشکلات را حل نمی‌کند چه بسا اعتبارزدایی هم دارد.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران درباره‌ی عدم انتشار لیست مناطق مناسب‌سازی به مناطق‌آزاد می‌گوید : «در روز نام‌گذاری شده به اسم معلولین اعضای شهرداری بیان کردند که ۲۰۰ کیلومتر از معابر برای معلولین مناسب‌سازی شده است. من گفتم گزارش‌ها را به‌گونه‌ای بیان کنید که قابل اندازه‌گیری باشد، حداقل برای خود معلولین قابل لمس باشد. باید دقیق اسم خیابان ، کوچه و معبر منطقه به منطقه ذکر شود که اگر مردم خواستند راستی‌آزمایی کنند به راحتی بروند و ناحیه‌ها را ببینند. این به نفع تبلیغ شهرداری هم است ولی تا این لحظه ما چنین نقشه و شفاف‌سازی ندیده‌ایم . از شهرداری خواستیم که در اختیار ما قرار دهد که تا این لحظه لیست و نقشه‌ای منتشر نشده است و ما اطلاعی نداریم.»
در همین باره مدیر کمپین معلولان نیر موضوع مشابهی را عنوان می‌کند: « این یک تکلیف قانونی است که نقشه‌ی راه‌ها طبق تبصره ۲۷ لایحه‌ی بودجه ۱۴۰۱ باید در سایت شهرداری تهران مشخص شود و در دسترس همگان قرار بگیرد. ما طبق این می‌گوییم که این اتفاق ۲۰۰ کیلومتر دور از ذهن است. با توجه به شعارهایی که می‌دهند، ممکن است معابر را بهسازی کرده و اسم آن را مناسب‌سازی ویژه معلولین گذاشتند. اما مطمئن هستیم با استانداردها و روابط و مقررات شهرداری و قانون حمایت از معلولان استانداردسازی نشده است. »
بودجه به اسم معلولان و به‌کام پروژه‌های دیگر شهرداری
در نظرگرفتن امکانات مناسب برای حضور معلولین در مکان‌های عمومی مانند پارک‌ها، مراکز خرید و مراکز درمانی کمک عمده‌ای به رفع نیاز این افراد می‌کند وباعث بهبود جنبه‌های فردی و اجتماعی آن‌ها می‌شود.
متاسفانه معمولان نه فقط دربرنامه‌ریزی‌ها که حتی در آمارها هم غایب هستند، آمار مشخصی از جمعیت معلولان در تهران وجود ندارد اما با توجه به اینکه چندی پیش معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران در گفت‌وگو با ایلنا آمار معلولان تحت پوشش بهزیستی را اعلام کرد، می‌توان تخمین زد که جمعیت معلولان در تهران دست‌کم چند صدهزار نفر است.
به گفته یوسف رضایی فقط آمار تعداد معلولان تحت پوشش بهزستی در استان تهران بر حسب جنسیت شامل ۹۲۸۶۹ نفر معلول مرد و ۵۶۸۲۱ نفر افراد دارای معلولیت زن هستند و در مجموع ۱۴۹ هزار و ۶۹۰ نفر افراد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان قرار گرفته‌اند.
از این آمار تعداد ۶۸ هزار و ۵۵ معلول جسمی حرکتی، ۴۵۶۲۰ معلول ذهنی، ۱۸۷۸۸ نابینا، ۲۵۰۸۶ ناشنوا، ۱۲۶۳۱ بیمار اعصاب و روان، ۳۰۵۸۸ فرد دارای مشکل صوت و گفتار هستند.
از همین آمارها می‌شود فهمید که چه جمعیت زیادی در تهران نیازمند مناسب‌سازی معابر و خیابان‌ها هستند اما متاسفانه ای افراد از امکانات لازم برای یک زندگی عادی بی‌نصیب هستند. این افراد با شرایط خاص برای عبور از پیاده‌روها و خیابان‌های شهر به مشکل برمی‌خورند و طبیعی‌است که انگیزه‌ی کار و مشارکت اجتماعی خود را از دست می‌دهند.
فعال حقوقی افراد دارای معلولیت در این‌باره می‌گوید:« پارسال وقتی ما درخواست افزایش بودجه کردیم. شورای شهر تهران ۱۵ درصد از جمع اعتبارات را به ۲۵ درصد افزایش داد که اتفاق خوبی بود اما نکته‌ای وجود دارد که نمی‌دانیم این بودجه‌های ناچیزی که به این حوزه اختصاص می‌دهند چه قدر آن محقق می‌شود و در چه زمینه‌هایی پرداخت می‌شود. هیچ شفافیتی وجود ندارد. خیلی می‌شنویم که شهرداران مناطق این بودجه را در جاهایی غیر از مکانی که قانون بودجه برای آن مشخص شده، استفاده کرده‌اند. متاسفانه پروژه‌هایی که افتتاح می‌کنند نصفه‌کاره است، مانند نصب آسانسور در ایستگاه‌های مترو برای استفاده افراد دارای معلولیت. پروژه برای مردم عادی افتتاح می‌شود و می‌گویند آسانسورهایی برای معلولان افتتاح خواهد شد اما اجرایی نمی‌کنند.»
افق روشنی برای معلولان وجود ندارد
در بودجه‌ی سال ۱۴۰۲ معلولان نادیده گرفته و از ردیف بودجه حذف شدند. به همین علت چندی‌پیش در مقابل بهارستان تمجع کردند و خواستار بازگشت ردیف بودجه و افزایش اعتبار آن شدند. مروتی بیان می‌کند : «در لایحه‌ی بودجه ۱۴۰۲ تبصره ۲۷ را که مربوط به مناسب‌سازی معابر است، حذف کردند. با حذف این تبصره مشخص شد که رویکرد مثبتی نسبت به حقوق افراد دارای معلولیت وجود ندارد. از سال ۹۵در بحث حمل و نقل عمومی مصوبه‌ای داشتیم که باید ۶۰ دستگاه خودرو ون مناسب‌سازی شده معلولین به سامانه‌ی حمل و نقل عمومی اضافه می‌شد اما این اتفاق‌ها نیفتاد و در نهایت امسال توانستیم فقط ۲۰ دستگاه وارد کنیم.»
بیشتر بخوانید:
بی‌توجهی مجلسی‌ها به تجمع معلولان/ «ما ۱۰۰ الی ۱۵۰ نفر بودیم اما به اندازه نصف ما مامور بود»
۴۷۴۷
