آیدا صالحی: «از روستا به شهر آمدم تا برای بچه‌ام شیرخشک بگیرم این دهمین داروخانه‌ای است که آمدم و شیرخشک ندارد. باید چه کرد ؟ بچه‌ام یکسال و نیمه است به شیر مادر هم حساسیت دارد و از گرسنگی گریه می‌کند..»
این صحبت‌های پدری است که در داروخانه به دنبال یک قوطی شیرخشک می‌گشت. داستان کمبود شیر خشک تقریبا از فروردین امسال آغاز شده و کماکان ادامه دارد. خانواده‌ی کودکان زیر دو سال از کمبود این محصول گلایه دارند کمبود محصولی که تا کنون به طور کامل رفع نشده و موجودی محدود شیرخشک با شرایط خاص سهمیه‌بندی پخش می‌شود.
اگر تا قبل از این با مراجعه به داروخانه شیرخشک عادی خریداری می‌شده اکنون برای دریافت شیرخشک باید کد ملی ارائه شود و فقط به کدملی کودکان زیر دو سال چند قوطی داده می‌شود.
محمد طاهری، کارشناس حوزه دارو در توضیح علل کمبود شیرخشک به مناطق‌آزاد می‌گوید: «کمبود شیرخشک علل متفاوتی دارد که یکی از آن‌ها عدم تخصیص ارز برای خرید مواد اولیه تولید شیرخشک کارخانه‌های داخلی است. عامل دیگر عدم برنامه‌ریزی مناسب برای انباشت محصول در مواقع اضطراری و بر اساس نیاز سالانه است.»
افزایش قیمت شیرخشک ایرانی و خارجی
محصولات بعد از مدتی نایابی وقتی دوباره روانه‌ی بازار می‌شوند با افزایش قیمت همراه بوده‌اند. شیرخشک هم از این قائده مستنثنی نبوده است البته قیمت شیرخشک با ارائه کد ملی یا بدون آن تفاوتی ندارد. یک متصدی داروخانه به مناطق‌آزاد می‌گوید: «هزینه شیرخشک افزایش قیمت ۴۰ درصدی داشته است. شیرخشک ایرانی آپتامیل، نان و ببلاک از قیمت ۴۰ الی ۵۰ هزار تومان به ۷۰ الی ۸۰ هزار تومان رسیده است.»
این متصدی در توضیح قیمت شیرخشک‌های وارداتی اضافه می‌کند: «شیرخشک‌های وارداتی در داروخانه‌ها موجود است اما قیمت آن بالاست و مردم توان خرید ندارند. شیرخشک ببتامین جونیور قیمت‌اش ۱۷۰ بود و الان ۷۸۰ شده است. شیرخشک ریسورس جونیور ۸۰ هزار تومان بود و الان ۴۰۰ هزار تومان شده است.»
محمد طاهری دربارهی واردات شیرخشک می‌گوید: «مقداری از کمبود شیرخشک از طریق واردات جبران شد. قرار شد ما به تفاوت قیمت شیرخشک‌های وارداتی و ایرانی که در سامانه ثبت می‌شود به داروخانه‌ها پرداخت شود. حال اینکه سازوکارهای این مابه‌التفاوت چگونه است و چطور پرداخت می‌شود هنوز مشخص نیست و اطلاع‌رسانی درست نشده است.»
موانع سهمیه‌بندی شیرخشک و ارائه کدملی
در گذشته فقط شیرخشک‌های دارویی کم بود اما از فروردین شیرخشک معمولی هم کم است. تاکنون کمبود شیرخشک در داروخانه‌ها به طور کامل رفع نشده و سهمیه‌بندی شده است. عرضه شیرخشک با ارائه‌ی کدملی امکان‌پذیر است که با تکیه بر این موضوع، اتباع به دلیل نداشتن کدملی از دریافت شیرخشک محروم هستند. شیرخشک به اتباع با کارت اقامت هم داده نمی‌شود زیرا در سامانه تیتک فقط با کدملی ثبت می‌شود. این مشکل فقط مربوط به اتباع نیست زیرا ایرانی‌هایی که به اقتضای شرایط( عدم ثبت رسمی ازدواج، ازدواج قومی) کدملی دریافت نکرده‌اند و حالا با مشکل روبه‌رو شده‌اند. کارشناس حوزه دارو دربارهی افراد فاقد کدملی و مشکلات آن‌ها اضافه می‌کند: «کمبود شیرخشک فقط مربوط به اتباع خارجی نیست چه بسا در استان‌هایی که ازدواج قومی و قبیله‌ای رواج دارد کودکانی فاقد کد ملی که تعداد کمی هم نیستند حضور دارند. این مسئله برایشان مشکل ساز شده است به‌علاوه بچه‌های شیرخوارگاه در فرایند زمانی ثبت شناسنامه و تا دریافت کد ملی از دریافت شیرخشک محروم می‌شوند چون کدملی ندارند.»
راه‌حل پیشنهادی جایگزین دریافت کدملی
پیگیری‌های خبرگزاری مناطق‌آزاد از سید جلیل میرمحمدی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس یازدهم به یک جواب رسید: «اطلاعی ندارم.»
طاهری اما راه‌حلی پیشنهاد می‌دهد: «در استان‌های مهاجرپذیر و استان‌هایی مانند خراسان جنوبی، شمالی و سیستان‌وبلوچستان در بعضی داروخانه‌های منتخب در شهرهای این استان‌ها که آمار کودکان ایرانی فاقد کدملی و کودکان مهاجر بیشتر است سهمیه شیرخشک بیشتری اختصاص بدهند تا بدون دریافت کد ملی و ثبت در سامانه به خانواده‌ها عرضه شود.»
